आजच्या काळात छोट्या व मध्यम उद्योगांना (MSME) सरकारी लाभ मिळवण्यासाठी Udyam Aadhar Registration अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. पूर्वी लहान उद्योगांसाठी Udyog Aadhar नावाने नोंदणी केली जात असे, पण आता सरकारने ती प्रक्रिया सोपी करून Udyam Aadhar Registration सुरू केली आहे. ही नोंदणी पूर्णपणे online आहे आणि घरबसल्या करता येते. महत्वाची गोष्ट म्हणजे – Udyam Aadhar Registration free of cost आहे, कोणतेही शुल्क नाही.
जर तुम्ही नवीन व्यवसाय सुरू करत असाल, किंवा आधीपासून चालू असलेल्या व्यवसायासाठी MSME Certificate घ्यायचा विचार करत असाल, तर ही माहिती तुमच्यासाठी खूप उपयोगी ठरेल.
Udyam Aadhar Registration म्हणजे काय?
- Udyam Aadhar Registration ही भारत सरकारची अधिकृत नोंदणी आहे जी सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांना (MSME) ओळख व विशेष लाभ देते.
- या नोंदणीमुळे उद्योजकांना MSME Certificate मिळते.
- प्रमाणपत्रामुळे उद्योजकांना बँक कर्जावर कमी व्याजदर, सबसिडी, विविध शासकीय योजना आणि टेंडर प्रक्रियेत विशेष प्राधान्य मिळते.
अधिकृत माहिती व नोंदणीसाठी udyamregistration.gov.in या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या.

Udyam Aadhar Registration का करावे?
लोक बहुतेक वेळा विचारतात – “Udyam Aadhar Registration ने नेमकं काय फायदा होतो?” चला पाहूया:
- कर्ज मिळण्यात सोय – बँकांकडून कमी व्याजदराने Business Loan मिळतो.
- सरकारी टेंडरमध्ये प्राधान्य – MSME ला मोठ्या कंपन्यांप्रमाणेच संधी मिळते.
- सबसिडीचा लाभ – वीज, उपकरण खरेदी, तंत्रज्ञान सुधारणा यावर अनुदान.
- करसवलती – काही योजनांमध्ये GST व इतर करांवर सूट मिळते.
- International Recognition – MSME Certificate मुळे निर्यात व्यवसाय करताना फायदे मिळतात.
Udyam Aadhar Registration साठी लागणारी कागदपत्रे
नोंदणी करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार क्रमांक (व्यक्ती/संस्थापकाचा)
- पॅन कार्ड
- मोबाईल नंबर व ईमेल आयडी
- व्यवसायाचा पत्ता
- बँक खाते तपशील
- कर्मचाऱ्यांची संख्या व गुंतवणूक माहिती
ही माहिती ऑनलाइन फॉर्ममध्ये भरावी लागते.
Udyam Aadhar Registration Online कसे करावे? – Step by Step Process
Step 1: वेबसाईटला भेट द्या
👉 udyamregistration.gov.in या सरकारी पोर्टलवर जा.
Step 2: नवीन नोंदणी (New Registration) निवडा
- जर तुम्ही आधी कधी नोंदणी केली नसेल तर “For New Entrepreneurs” हा पर्याय निवडा.
Step 3: आधार क्रमांक व मोबाईल OTP
- तुमचा Aadhaar Number टाका.
- मोबाईलवर OTP येईल, तो टाकून पुढे जा.
Step 4: PAN Card Verification
- नोंदणीसाठी PAN Card अनिवार्य आहे.
- सिस्टम आपोआप तुमची माहिती Income Tax Database मधून घेते.
Step 5: व्यवसायाची माहिती भरा
- व्यवसायाचे नाव, पत्ता, कर्मचाऱ्यांची संख्या, गुंतवणूक, व्यवसायाचा प्रकार (Manufacturing/Service) इत्यादी तपशील भरा.
Step 6: नोंदणी पूर्ण करा
- माहिती तपासून Submit करा.
- अर्ज मंजूर झाल्यानंतर तुम्हाला MSME Certificate (Udyam Registration Certificate) PDF स्वरूपात मिळेल.
Udyam Aadhar Registration Fees किती आहे?
सर्वसामान्यांचा प्रश्न – “ही नोंदणी करायला किती खर्च येतो?”
सरकारनुसार Udyam Aadhar Registration free आहे.
कोणतेही शुल्क, फी किंवा चार्जेस भरावे लागत नाहीत.
पण अनेक खाजगी एजंट पैसे घेऊन नोंदणी करून देतात. त्यामुळे फसवणूक टाळण्यासाठी नेहमी अधिकृत वेबसाईटवरच नोंदणी करा.
Udyam Aadhar Registration Certificate कसे डाउनलोड करावे?
नोंदणी पूर्ण झाल्यावर ईमेल/SMS वर एक Udyam Registration Number मिळतो.
त्याद्वारे:
- udyamregistration.gov.in वर जा
- Print/Download Certificate पर्याय निवडा
- Udyam Number व मोबाईल OTP टाका
- MSME Certificate PDF डाउनलोड करा
Udyam Aadhar Registration Maharashtra साठी प्रक्रिया वेगळी आहे का?
अनेकांना वाटते की महाराष्ट्र किंवा इतर राज्यांसाठी वेगळी प्रक्रिया असेल. पण खरं म्हणजे, Udyam Aadhar Registration ही राष्ट्रीय पातळीवर एकसमान प्रक्रिया आहे.
संपूर्ण भारतात MSME नोंदणीसाठी एकच पोर्टल आणि एकच नियम आहेत.
MSME Certificate Download – महत्वाची बाब
MSME Certificate हेच तुमच्या व्यवसायाची अधिकृत ओळखपत्र आहे.
याशिवाय वेगळे Udyog Aadhar प्रमाणपत्र लागणार नाही.
जुनी Udyog Aadhar नोंदणी केलेल्या उद्योजकांनी Udyam Aadhar Registration मध्ये migrate करणे आवश्यक आहे.
तक्ता: जुनी व नवी MSME नोंदणी तुलना
घटक | जुनी नोंदणी (Udyog Aadhar) | नवी नोंदणी (Udyam Aadhar) |
---|---|---|
प्रक्रिया | अर्धवट Online | पूर्ण Online |
कागदपत्रे | कमी | Aadhaar + PAN अनिवार्य |
शुल्क | Free | Free |
प्रमाणपत्र | Udyog Aadhar Memorandum | Udyam Registration Certificate |
Portal | udyogaadhaar.gov.in | udyamregistration.gov.in |
1) Udyam Aadhar Registration किती दिवसात पूर्ण होते?
सामान्यतः ही प्रक्रिया तात्काळ (Instant Approval) मिळते. ऑनलाइन फॉर्म भरून सबमिट केल्यानंतर काही मिनिटांतच MSME Certificate डाउनलोड करता येते.
2) Udyam Aadhar Registration साठी आधार कार्ड अनिवार्य आहे का?
होय. Aadhaar Number शिवाय नोंदणी शक्य नाही. वैयक्तिक व्यवसाय असल्यास मालकाचा, तर कंपनी/फर्म असल्यास अधिकृत प्रतिनिधीचा आधार क्रमांक लागतो.
3) MSME Certificate Download न झाल्यास काय करावे?
अधिकृत पोर्टलवरून Udyam Number व OTP वापरून प्रमाणपत्र डाउनलोड करता येते. समस्या असल्यास MSME हेल्पलाइन किंवा डीआयसी (District Industries Centre) मध्ये संपर्क साधा.
4) Udyam Aadhar Registration Fees किती आहे?
सरकारी नियमांनुसार ही नोंदणी पूर्णपणे Free of Cost आहे. कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही.
5) आधी Udyog Aadhar घेतला असेल तर पुन्हा Udyam Aadhar Registration करावे लागते का?
होय. सरकारने जुनी Udyog Aadhar प्रक्रिया बंद केली आहे. त्यामुळे सर्व उद्योजकांना नवीन Udyam Aadhar Registration करणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष
Udyam Aadhar Registration ही छोट्या व मध्यम उद्योगांसाठी (MSME) मिळणाऱ्या सर्व सरकारी सवलती, कर्ज सुविधा व टेंडर प्राधान्यासाठी महत्त्वाची आहे. ही प्रक्रिया संपूर्ण मोफत, सोपी आणि ऑनलाइन असल्यामुळे प्रत्येक उद्योजकाने नक्की करावी.
अधिक माहितीसाठी आणि इतर योजनांची माहिती घेण्यासाठी yojanawadi.com ला भेट द्या.

मी तुषार भगत, मागील 3 वर्षांपासून महाराष्ट्रातील विविध शासकीय योजना, लाभ व माहिती लोकांपर्यंत पोहोचवण्याचे काम करतोय. yojanawadi.com या वेबसाईटवर तुम्हाला सर्व योजना एका ठिकाणी, अगदी सोप्या भाषेत समजून घेता येतील — कारण तुमचा हक्काचा लाभ मिळवायला माहिती असणं गरजेचं आहे!