Driving Licence भारतात कायदेशीररित्या वाहन चालवण्यासाठी आवश्यक कागदपत्र आहे. नवीन वाहनचालकांसाठी लायसन्स मिळवण्याची प्रक्रिया अनेकदा गोंधळात टाकणारी असते. 2025 मध्ये भारत सरकारने ऑनलाईन आणि ऑफलाईन अर्ज प्रक्रियेत काही सुधारणा केल्या आहेत, ज्यामुळे लायसन्स मिळवणे अधिक सोपे झाले आहे.ड्रायव्हिंग लायसन्स ऑनलाइन अर्ज कसा करावा, पीडीएफ स्वरूपात डाउनलोड कसा करावा आणि महाराष्ट्रातील स्थिती कशी तपासावी याबद्दल संपूर्ण मार्गदर्शक माहित
भारतामध्ये ड्रायव्हिंग लायसन्स आवश्यक का आहे?
भारतामध्ये वाहन चालवण्यासाठी वैध ड्रायव्हिंग लायसन्स असणे अत्यंत आवश्यक आहे. ड्रायव्हिंग लायसन्स न मिळविल्यास तुम्हाला दंड, वाहन जप्त करण्याची कारवाई, आणि कायदेशीर कारवाईला सामोरे जावे लागू शकते. ड्रायव्हिंग लायसन्स एक महत्त्वपूर्ण ओळखपत्र म्हणून देखील वापरले जाते.
ऑनलाइन ड्रायव्हिंग लायसन्स अर्ज करण्याचे फायदे
- आरटीओला शारीरिकपणे भेट देण्याची आवश्यकता नाही.
- घरबसल्या अर्ज करता येतो, वेळ आणि श्रम वाचवता येतात.
- अर्ज स्थिती रिअल टाइम मध्ये ट्रॅक केली जाऊ शकते.
- प्रक्रिया सुरक्षित आणि पारदर्शक आहे.
- ऑनलाइन पेमेन्टच्या माध्यमातून अर्ज करण्यास सोयीस्कर आहे

ड्रायव्हिंग लायसन्सचे प्रकार (Types of Driving Licences in India)
1. लर्निंग लायसन्स (Learner’s Licence – LL)
- नवीन चालकांना 6 महिन्यांसाठी दिला जातो.
- या काळात वाहन चालवताना “L” बोर्ड लावणे आवश्यक आहे.
- परीक्षेनंतर स्थायी लायसन्ससाठी अर्ज करता येतो.
2. स्थायी लायसन्स (Permanent Licence – DL)
- लर्निंग लायसन्स मिळाल्यानंतर 30 दिवसांनी अर्ज करता येतो.
- रस्त्यावर वाहन चालवण्यासाठी हा आवश्यक आहे.
3. व्यावसायिक लायसन्स (Commercial Licence)
- ट्रक, बस, टॅक्सी आणि मालवाहू वाहनांसाठी लागतो.
- यासाठी वैद्यकीय प्रमाणपत्र आवश्यक असते.
4. आंतरराष्ट्रीय ड्रायव्हिंग परवाना (International Driving Permit – IDP)
- भारताबाहेर गाडी चालवण्यासाठी आवश्यक असतो.
- 1 वर्षांसाठी वैध असतो आणि परदेशात भारतीय लायसन्सच्या आधारावर मिळतो.
पात्रता आणि अटी (Eligibility & Requirements)
वाहन प्रकार | वयोमर्यादा |
---|---|
दुचाकी (गिअरशिवाय) | 16 वर्षे (पालकांची संमती आवश्यक) |
दुचाकी (गिअरसह) आणि चारचाकी | 18 वर्षे |
व्यावसायिक वाहन | 20 वर्षे |
आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents for Driving Licence in India)
ओळख पुरावा (Identity Proof)
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- पासपोर्ट
पत्ता पुरावा (Address Proof)
- मतदान ओळखपत्र
- वीज किंवा पाणी बिल
- गॅस कनेक्शन बिल
इतर कागदपत्रे
- 3 पासपोर्ट साईझ फोटो
- वैद्यकीय प्रमाणपत्र (Commercial Licence साठी आवश्यक)
💡हे पण वाचा 🔴 👉 पॅन कार्डचे महत्त्व, उपयोग आणि ते कसे मिळवावे?
ड्रायव्हिंग लायसन्स काढण्याची प्रक्रिया (Step-by-Step Process to Apply for Driving Licence in 2025)
स्टेप 1: लर्निंग लायसन्स साठी ऑनलाईन अर्ज करा
- Parivahan.gov.in वर भेट द्या.
- “Apply for Learner’s Licence” वर क्लिक करा.
- आपले राज्य निवडा आणि अर्ज भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- ऑनलाइन शुल्क (₹200 ते ₹500) भरा.
- ऑनलाईन लायसन्स परीक्षा द्या (Learner’s Test).
- परीक्षा पास झाल्यास लर्निंग लायसन्स मिळेल.
स्टेप 2: स्थायी लायसन्स साठी अर्ज करा
- लर्निंग लायसन्स मिळाल्यानंतर 30 दिवसांनी अर्ज करा.
- Parivahan.gov.in वर “Apply for Driving Licence” निवडा.
- अर्ज भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- RTO मध्ये वाहन चालवण्याची परीक्षा (Driving Test) द्या.
- परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यास, तुम्हाला स्थायी लायसन्स मिळेल.
ऑनलाईन आणि ऑफलाईन अर्ज प्रक्रिया (Driving Licence Online vs Offline Application Process of Driving Licence)
प्रक्रिया | ऑनलाईन अर्ज | ऑफलाईन अर्ज |
---|---|---|
अर्ज करण्याची जागा | Parivahan.gov.in | जवळच्या RTO कार्यालयात जा |
कागदपत्रे जमा करणे | स्कॅन करून अपलोड करावे लागते | प्रत्यक्षात द्यावे लागते |
लायसन्स परीक्षा | ऑनलाइन टेस्ट (Learner’s Licence साठी) | RTO मध्ये परीक्षा द्यावी लागते |
स्थायी लायसन्स प्रक्रिया | ऑनलाईन स्लॉट बुकिंग व ड्रायव्हिंग टेस्ट | RTO मध्ये प्रत्यक्ष चाचणी |
ड्रायव्हिंग लायसन्स रिन्यूअल आणि डुप्लिकेट लायसन्स (Driving Licence Renewal & Duplicate Licence)
लायसन्स रिन्यूअल (Driving Licence Renewal)
- लायसन्सची वैधता 20 वर्षे किंवा वय 50 पूर्ण होईपर्यंत असते.
- Parivahan.gov.in वर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करा.
- नवीन वैद्यकीय प्रमाणपत्र आवश्यक असते.
डुप्लिकेट लायसन्स (Duplicate Licence)
- लायसन्स हरवल्यास, RTO मध्ये FIR ची कॉपी जमा करावी लागते.
- नवीन लायसन्स मिळण्यासाठी ऑनलाइन अर्ज करता येतो.
ड्रायव्हिंग लायसन्स डाउनलोड कसा करावा?(How to Download Driving Licence)
1. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
https://parivahan.gov.in/ किंवा राज्य RTO पोर्टलवर जा.
2. “ड्रायव्हिंग लायसन्स पीडीएफ डाउनलोड” पर्याय निवडा
“ड्रायव्हिंग लायसन्स डाउनलोड पीडीएफ” पर्यायावर क्लिक करा.
3. लायसन्स क्रमांक आणि जन्मतारीख प्रविष्ट करा
तुमचा ड्रायव्हिंग लायसन्स क्रमांक आणि जन्मतारीख भरून, डाउनलोड करा.
4. डाउनलोड करा
तुमच्या ड्रायव्हिंग लायसन्सचे पीडीएफ स्वरूप डाउनलोड करा.
ड्रायव्हिंग लायसन्स स्थिती कशी तपासावी?( How to check driving license status?)
1. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
https://parivahan.gov.in/ किंवा राज्य RTO पोर्टलवर जा.
2. “ड्रायव्हिंग लायसन्स स्थिती तपासा” पर्यायावर क्लिक करा
“ड्रायव्हिंग लायसन्स स्थिती तपासा” या लिंकवर क्लिक करा.
3. अर्ज क्रमांक किंवा लायसन्स क्रमांक प्रविष्ट करा
तुमचा अर्ज क्रमांक किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स क्रमांक प्रविष्ट करा.
4. सबमिट करा आणि स्थिती पहा
“सबमिट” बटणावर क्लिक करा आणि तुमच्या लायसन्स स्थिती तपासा.
निष्कर्ष
Driving Licence Online (ऑनलाइन ड्रायव्हिंग लायसन्स) अर्ज, डाउनलोड, आणि स्थिती तपासणी प्रक्रिया डिजिटल युगामध्ये खूप सोपी झाली आहे. या मार्गदर्शकानुसार, तुम्ही घरबसल्या सर्व प्रक्रिया पूर्ण करू शकता. अधिकृत पोर्टलचा वापर कराड्रायव्हिंग लायसन्स मिळवणे आता अधिक सोपे आणि पारदर्शक झाले आहे. योग्य प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रांसह तुम्ही लायसन्स मिळवू शकता. अर्ज ऑनलाईन करण्याचा पर्याय असल्यामुळे RTO मध्ये वेळ वाचतो आणि प्रक्रिया जलद होते., जेणेकरून तुमची माहिती सुरक्षित राहील.शिवाय, ड्रायव्हिंग करत असताना ट्रॅफिक नियमांचे पालन करणे अत्यंत आवश्यक आहे. ड्रायव्हिंग लायसन्स नूतनीकरण आणि अर्जासाठी वरील प्रक्रिया पाळून तुम्ही सहजतेने ड्रायव्हिंग लायसन्स प्राप्त करू शकता.
भारतात ड्रायव्हिंग लायसन्स किती वर्षांसाठी वैध आहे?
खाजगी वाहनांसाठी ड्रायव्हिंग लायसन्स 20 वर्षे किंवा 50 वर्षांपर्यंत वैध असतो,
ऑनलाइन ड्रायव्हिंग लायसन्स नूतनीकरण कसा करावा?
लायसन्स नूतनीकरणाची वेळतुमच्या ड्रायव्हिंग लायसन्सची मुदत संपण्यापूर्वी 30 दिवसांमध्ये नूतनीकरण करा. लायसन्स मुदत संपल्यानंतर 5 वर्षांपर्यंत नूतनीकरण केले जाऊ शकते.
ड्रायव्हिंग लायसन्स हरवले असल्यास काय करावे?
तुम्ही अधिकृत पोर्टलवर जाऊन डुप्लिकेट ड्रायव्हिंग लायसन्ससाठी ऑनलाइन अर्ज करू शकता.
लर्नर लायसन्स किती काळ वैध असतो?
लर्नर लायसन्स सामान्यतः 6 महिने वैध असतो. लर्नर लायसन्स मिळाल्यानंतर 6 महिन्यात तुम्हाला कायमस्वरूपी लायसन्स मिळविण्यासाठी ड्रायव्हिंग चाचणी द्यावी लागते.
जर ड्रायव्हिंग लायसन्स मुदत संपले असेल तर काय करावे?
तुम्ही नूतनीकरणासाठी अर्ज करू शकता, परंतु मुदत संपलेल्या लायसन्ससह वाहन चालवणे बेकायदेशीर आहे
भारतामध्ये ड्रायव्हिंग लायसन्स आवश्यक का आहे?
भारतामध्ये वाहन चालवण्यासाठी वैध ड्रायव्हिंग लायसन्स असणे अत्यंत आवश्यक आहे. ड्रायव्हिंग लायसन्स न मिळविल्यास तुम्हाला दंड, वाहन जप्त करण्याची कारवाई, आणि कायदेशीर कारवाईला सामोरे जावे लागू शकते. ड्रायव्हिंग लायसन्स एक महत्त्वपूर्ण ओळखपत्र म्हणून देखील वापरले जाते.
लायसन्स साठी फी किती आहे?
लर्निंग लायसन्स – ₹200-₹500
स्थायी लायसन्स – ₹700-₹1000
व्यावसायिक लायसन्स – ₹1500+