Loan घेतल्यानंतर Moratorium period किती महत्वाचा असतो 2025 ?

Loan घेतल्यानंतर जेव्हा “Moratorium period” मिळतो, तेव्हा अनेकांना वाटतं की ते आपल्याला EMI फेडायची गरज नाही, आणि सगळं व्यवस्थित होणार. पण त्यामागचं संघटित नियोजन, आर्थिक धोके आणि फायदा घेतलेला वेळ – या सगळ्यांचा विचार करायला हवा.

आज आपण जाणून घेऊ Loan घेतल्यानंतर Moratorium period किती महत्वाचा असतो, म्हणजे तुम्ही योग्य निर्णय घेऊ शकाल आणि नंतर त्रास टाळता येईल.

Moratorium Period म्हणजे काय?

Moratorium period म्हणजे ते काळ ज्यात तुम्हाला EMI (Equated Monthly Instalment) देण्याची गरज नसते. हे प्रामुख्याने तुम्हाला थोडा वेल मिळू देण्यासाठी असतं. उदाहरणार्थ:

• Education Loan मध्ये कोर्स संपेपर्यंत + 6 ते 12 महिने
• Home Loan मध्ये बांधकाम सुरु असल्यास किंवा काही बँकांनी 6 महिने
• COVID काळात RBI कडून सर्व term loans साठी 3 महिन्यांची सुविधा देण्यात आली होती (lorien.finance, NoBroker)

RBI नि सांगितल्याप्रमाणे, व्याज भरलं जात राहतं, पण EMI थांबवले जाते .

Education Loan साठी Moratorium का महत्त्वाचा?

“Standard duration म्हणजे शिक्षणाचा कालावधी + 6 महिने ते 1 वर्ष grace period” (Credila).

याचा फायदा:

• विद्यार्थ्यांना जॉब मिळेपर्यंत वाट पाहता येतं
• Exam, internship, course completion नंतर आर्थिक तयारी करणं शक्य होतं

पण लक्षात घ्यावं की:

• Interest continues accrue – काही लेंडर मध्ये simple interest, काहींमध्ये compound interest आकारतात (lorien.finance)
• त्वरित फायद्यासाठी EMI टाळू नका जर शकत असेल तर

Home Loan / Personal Loan मध्ये Moratorium किती चांगला आहे?

RBI नी COVID दरम्यान सर्व term loansांसाठी 3 महिन्यांची EMI deferment दिली होती. पण ही सुविधा आता है नाही, आणि ती पुनः लागू केलेली नाही (NoBroker).

त्यामुळे:

• Home Loan / Personal Loan मध्ये जर तुम्ही सुरूवातीला EMI देऊ शकत नसाल, तर Bank शी individual arrangement करावी लागते
• त्यासाठी “restructuring” चा पर्याय वापरला जातो ज्यात कर्जाचे उर्वरित tenure वाढवून मासिक EMI कमी केला जातो (HDFC Bank)

Moratorium फायदे आणि धोके

फायदा

1. मानसिक श्वास – बाध्यता न बाळगता व्यवस्थित तयारी
2. वेळेवर कामगार किंवा उत्पन्न सुरु झाल्यास defaults टाळता येतात
3. जलद आर्थिक परिस्थिती बदलली तरी गत चालते

धोके

1. Interest accrues – आणि तो पुढे principal मध्ये add होतो → Interest on Interest होतो
2. कर्जाचा एकूण भार वाढतो → EMI कमी होत नाही तर tenure वाढतो
3. Reputation risk नाही, पण credit score default होईल – जर restructuring गरज नाही दिलेली तर Default रोडकॅस्ट होते

Moratorium घ्यायचा की नाही?

जर तुमचं उत्पन्न लगेच सुरु होत नसेल:

✓ हो. Moratorium लाभ घेऊन व्यवस्थापन योग्य मार्गदर्शकाने करता येतो.

पण जर EMI साठी फंड्स तयार असतील तर?

✓ नका. कारण मूळ कर्जावर जोडलेला interest तुमच्या आर्थिक लोडची व्यवस्था बिघडवू शकतो.

निवृत्ती घेतली असेल

✓ मोरॅटोरियम आपल्या निवृत्ती कालावधी किंवा prepayments करता येतात – पण त्यासाठी restructuring करावी लागते. ग्राहकाला document proof द्यावे लागतात (Business Standard).

Moratorium नंतर काय होणार?

• Moratorium संपल्यानंतर लगेच EMI सुरू होते (interest+principal)
• खातं पहिल्यापासून सलग न भरल्यास default म्हणून report होते नाही – RBI नियमांनुसार
• पण restructuring वापरल्यास, जर मीटिंगचाही वेळıldायला लागतो – कर्ज management करताना बँकेशी नियमित संपर्क आवश्यक आहे

Strategic Tip:

• Moratorium जेव्हा नियुक्त होते तेव्हा loan agreement नीट वाचा – interest treatment, EMI deferment मधील impact
• जर शक्य असेल तर, Moratorium period मध्ये interest partially भरून accrued interest reduce करा
• EMI सुरू भरण्यास सुरुवात केली असल्यास आपण कर्ज tenure कमी करू शकता

निष्कर्ष

Loan घेतल्यानंतर Moratorium period एक महत्वाची सुविधा आहे.
It gives time to stabilize your income or finish studies/employment arrangements. पण त्यासोबत आलेले interest accrual तुमचे कर्ज overall वाढवू शकतात.
तुमच्या आर्थिक परिस्थितीचा नीट विचार करा, आणि जर तुम्ही EMI भरू शकता तर Moratorium टाळणं कदाचित शहाणपण असू शकतं. आणि जर गरज असेल, तर document-proof सह restructuring plan बँकेशी negotiate करा.