आजकाल पोस्ट ऑफिसमध्ये अनेक जण Recurring Deposit (RD) खाते उघडतात, कारण त्याचा व्याज दर चांगला असतो आणि पैसा सुरक्षित असतो. पण काही वेळा आर्थिक अडचण, योजना बदल, किंवा अचानक गरज निर्माण झाल्यास लोक विचारतात – Post Office Recurring Deposit बंद कशी करावी?
हा लेख त्या सगळ्या जणांसाठी आहे ज्यांना खातं बंद करायचं आहे, पण नेमकी प्रक्रिया माहिती नाही.
RD खाते कधी आणि का बंद करायचं?
साधारणतः पोस्ट ऑफिस RD ही 5 वर्षांची योजना असते. पण कधी-कधी मधल्या काळातच बंद करायचं ठरतं –
जसं की:
Post Office Passbook 2025 हरवल्यास पैसे काढायचे तरी कसे?
- दर महिन्याचे पैसे भरणं शक्य होत नाही
- दुसऱ्या योजनेत गुंतवणूक करायची आहे
- काही आकस्मिक आर्थिक गरज आहे
- किंवा दरम्यानच उत्पन्न बंद झालंय
मग अशावेळी प्रश्न पडतो की ही योजना अर्धवट थांबवता येते का? आणि उत्तर आहे – हो.
Post Office Recurring Deposit बंद करण्याची प्रक्रिया
1. किती महिन्यानंतर खाते बंद करता येतं?
जर तुम्हाला RD योजना बंद करायची असेल, तर किमान 3 वर्षं पूर्ण झालेली असावी लागतात.
3 वर्षांपूर्वी जर बंद करायचं असेल, तर काही अपवादात्मक परिस्थिती असावी लागते – जसं की खातेदाराचा मृत्यू, गंभीर आजार, इ.
2. Recurring Deposit बंद करताना कोणती कागदपत्रं लागतात?
- तुमचं RD पासबुक
- KYC डॉक्युमेंट्स – आधार, PAN
- पोस्ट ऑफिसचा Account Closure Form (पोस्ट ऑफिसमध्ये मिळतो)
- बँक खात्याचा तपशील – पैसे ट्रान्सफरसाठी
3. पोस्ट ऑफिसमध्ये जाऊन काय करायचं?
- तुमचं पासबुक आणि डॉक्युमेंट्स घेऊन पोस्ट ऑफिसमध्ये जा
- Closure Form घ्या आणि व्यवस्थित भरून द्या
- तुमचं आधार आणि PAN कार्ड दाखवा
- अधिकारी फॉर्म तपासून तुमचं RD account बंद करण्याची प्रोसेस सुरू करतील
4. पैसे कसे मिळतात?
- तुमचं खाते पूर्णपणे बंद केल्यावर, त्या दिवशीपर्यंत जमा झालेला रक्कम आणि त्यावरचं व्याज तुमच्या बँक खात्यात किंवा कॅशने दिलं जातं
- जर हप्ते नियमित भरले असतील, तर पूर्ण व्याज मिळतो
- जर काही हप्ते चुकले असतील, तर डिफॉल्ट पेनल्टी वजा केली जाऊ शकते
काही गोष्टी लक्षात ठेवा:
- बंद केल्यावर तुमचं RD account पुन्हा सुरु करता येत नाही
- बंद करताना तुम्ही दुसऱ्या कोणत्या योजनांमध्ये ट्रान्सफर करू इच्छित असल्यास, आधीच माहिती द्या
- शक्य असल्यास मॅच्युरिटीपर्यंत वाट पाहा – कारण तेव्हा व्याज जास्त मिळतो
अधिकृत स्रोत:
- India Post – https://www.indiapost.gov.in
- पासबुकवरील नियम व अटी
- पोस्ट ऑफिसचा Account Closure Form (Counter वर उपलब्ध)
Post Office Recurring Deposit वर व्याज दर किती मिळतो? आणि तो फिक्स असतो का?
सध्या पोस्ट ऑफिस RD वर सुमारे 6.7% च्या आसपास व्याज मिळतं (2025 मध्ये). हा दर सरकार दर तीन महिन्यांनी update करते, पण एकदा तुम्ही account सुरू केलं की पुढची 5 वर्षे तो दर फिक्स असतो. म्हणजे दरमहा किती मिळणार हे सुरुवातीलाच स्पष्ट दिसतं – आणि म्हणूनच RD ला लोक “guaranteed return” वाला प्लॅन मानतात.
RD मध्ये किती वर्षांसाठी गुंतवणूक करावी लागते? मधेच पैसे काढता येतात का?
पोस्ट ऑफिस RD ची maturity period फिक्स असते – 5 वर्षे. मधेच पैसे काढता येत नाहीत, पण 1 वर्ष पूर्ण झाल्यावर तुमचं account “premature closure” साठी eligible होतं – पण त्याला काही अटी आहेत. काही गरज असेल तर काढता येतं, पण फायदा कमी होतो. म्हणून सुरुवातीपासून 5 वर्ष ठेवायचं प्लॅन ठेवा.
पोस्ट ऑफिस RD अकाऊंट किती दिवसांनी बंद करता येतं?
जर तुझं RD अकाऊंट सुरू करून 3 वर्षांपेक्षा कमी कालावधी झाला असेल, तर तू थोडंसं अडकल्यासारखं समज. पण 3 वर्ष पूर्ण झाली की, तू सहजपणे अकाऊंट बंद करू शकतो. काही pre-mature withdrawal condition आहेत, पण त्यासाठी नियम कडक असतात आणि व्याजात कपात होण्याची शक्यता असते.
माझं पासबुक हरवलंय, तरी RD बंद करता येईल का?
हो, पण थोडीशी फॉर्मॅलिटी लागते. तुला एक application लिहून द्यावी लागेल की पासबुक हरवलंय आणि त्यासोबत आधार कार्ड व PAN ची झेरॉक्स दे. काही पोस्ट ऑफिस मध्ये FIR ची कॉपी मागतात, तर काही ठिकाणी self-declaration चालतं. एकदा हे दिलं की, मग तुझं RD बंद होऊ शकतं.
अकाउंट बंद केल्यावर पैसे कधी मिळतात?
पोस्ट ऑफिस RD बंद केल्यानंतर सामान्यतः 2 ते 3 दिवसांत पैसे मिळतात. पण काही वेळेस अधिकृत verification मुळे थोडा वेळ लागू शकतो. जर सगळं डॉक्युमेंट बरोबर असेल, तर लगेच पैसे तुमच्या खात्यात ट्रान्सफर होतात किंवा कधी कधी कॅशही दिलं जातं – हे ऑफिसवर depend असतं.
निष्कर्ष
Post Office Recurring Deposit बंद करायची असल्यास ही प्रक्रिया तशी सोपी आहे, पण काही अटी असतात.
3 वर्षांनंतर खातं बंद करणं शक्य होतं, आणि सर्व डॉक्युमेंट्स दिल्यास रक्कम परत मिळते.
खातं वेळेवर बंद करून योग्य गुंतवणूक पर्याय निवडला, तर फायदा जास्त आणि त्रास कमी होतो.
मी तुषार भगत, मागील 3 वर्षांपासून महाराष्ट्रातील विविध शासकीय योजना, लाभ व माहिती लोकांपर्यंत पोहोचवण्याचे काम करतोय. yojanawadi.com या वेबसाईटवर तुम्हाला सर्व योजना एका ठिकाणी, अगदी सोप्या भाषेत समजून घेता येतील — कारण तुमचा हक्काचा लाभ मिळवायला माहिती असणं गरजेचं आहे!